กินของดิบ เสี่ยงถูกพยาธิกิน (ตอนที่ 3)

23 พฤษภาคม 2018

      

      พยาธิตัวตืด (Tapeworm)

      เป็นพยาธิที่ทำให้เกิดโรคพยาธิตัวตืด (Taeniasis) ที่เกี่ยวข้องกับคนมี 2 ชนิด ได้แก่ พยาธิตืดวัว (Taenia saginata) และ พยาธิตืดหมู (Taenia solium) ซึ่งพบได้ทั่วโลก

      โดยคนจะแพร่เชื้อพยาธิผ่านทางอุจจาระและทำให้มีการปนเปื้อนในดิน เพราะไข่พยาธิตัวตืดสามารถมีชีวิตอยู่ได้เป็นเดือนในสภาพแวดล้อมที่ชื้น ส่วนวัวและหมูสามารถติดเชื้อได้จากการถูกเลี้ยงในบริเวณที่มีการปนเปื้อนของไข่พยาธิตัวตืด

      เมื่อเชื้อเข้าไปอยู่ในตัววัวและหมู ไข่พยาธิจะฝังตัวบริเวณลำไส้เล็ก หลังจากนั้นจะชอนไชเข้าสู่กล้ามเนื้อเพื่อสร้างตัวอ่อน (Cysticerci) ที่เป็นสาเหตุให้เกิดโรคติดเชื้อพยาธิตืดหมู (Cysticercosis) โดยตัวอ่อนจะมีชีวิตอยู่ได้หลายปีในกล้ามเนื้อของสัตว์

      เมื่อคนกินเนื้อสัตว์ที่ปรุงไม่สุก เชื้อจึงเข้าสู่ร่างกายคน โดยตัวอ่อนนี้จะโผล่ออกมาจากถุงในบริเวณลำไส้ แล้วใช้ปากดูดเกาะติดกับผนังลำไส้ ส่วนการติดพยาธิที่มีเฉพาะส่วนหัว ส่วนหัวนี้จะค่อยๆ งอกเป็นปล้องออกมาใหม่จนเติบโตเป็นตัวแก่ที่ลำไส้ ซึ่งจะใช้เวลาในการงอกและเติบโตประมาณ 2 – 3 เดือน

      คนที่ติดเชื้อพยาธิตัวตืดมักจะไม่มีอาการหรือมีอาการอ่อนๆ โดยคนที่ติดเชื้อพยาธิตัวตืดวัวมักจะมีอาการมากกว่าคนที่ติดเชื้อพยาธิตัวตืดหมู เพราะพยาธิตัวตืดวัว (ยาวได้ถึง 10 เมตร) จะมีขนาดใหญ่กว่าพยาธิตัวตืดหมู (ยาวแค่ 3 เมตร) โดยทำให้มีเกิดอาการ

• ปวดท้อง
• เบื่ออาหาร
• น้ำหนักลด
• อุจจาระถ่ายออกมาเป็นตัวปล้องพยาธิ (Proglottids)
• กรณีเป็นโรคติดเชื้อพยาธิตัวตืดหมู อาจทำให้เกิดโรคร้ายที่สามารถทำให้เกิดอาการชัก กล้ามเนื้อหรือตาถูกทำลาย

      การวินิจฉัยโรคพยาธิตัวตืดสามารถทำได้ด้วยการนำอุจจาระไปตรวจด้วยกล้องจุลทรรศน์ โดยการเก็บอุจจาระเป็นเวลา 3 วัน ซึ่งจะสามารถตรวจพบไข่พยาธิได้หลังการติดเชื้อมาแล้ว 2-3 เดือน

      ในส่วนของการรักษา แพทย์จะให้กิน

• ยา Praziquantel
• ยา Niclosamide

      สำหรับการป้องกันโรคพยาธิตัวตืดทำได้ด้วยการ

• การปรุงอาหารให้สุก
• ล้างมือให้สะอาดก่อนหยิบจับอาหารกิน
• ถ่ายอุจจาระลงในส้วมที่ถูกสุขลักษณะ

แหล่งข้อมูล:

1. Parasites - Taeniasis [2018, May 23].