กาฬโรค ความตายสีดำ (ตอนที่ 2)

19 ธันวาคม 2014

มีการพบการแพร่ระบาดของกาฬโรคในแอฟริกา เอเชีย และอเมริกาใต้ แต่ภายหลังจากปี พ.ศ.2533 มักพบการแพร่ระบาดในแอฟริกา โดยในปี พ.ศ.2556 มีรายงานการติดเชื้อทั่วโลก 783 ราย และเสียชีวิต 126 ราย ทั้งนี้ประเทศที่มีการระบาดมากที่สุดได้แก่ ประเทศมาดากัสการ์ สาธารณรัฐประชาธิปไตยคองโก และเปรู

คนที่ติดเชื้อโดยทั่วไปจะมีอาการคล้ายเป็นหวัด (Flu-like) หลังจากที่ติดเชื้อได้ประมาณ 3-7 วัน โดยมีอาการเป็นไข้ หนาวสั่น ปวดศีรษะและปวดตามตัว อ่อนเพลีย คลื่นไส้และอาเจียน

ทั้งนี้ กาฬโรคแบ่งออกตามกลุ่มอาการได้ 3 ชนิด ได้แก่ 1)Bubonic 2)Septicemic และ 3)Pneumonic

• Bubonic plague เป็นกาฬโรคชนิดที่พบบ่อยที่สุด อาการจะแสดงออกหลังจากถูกหมัดหนูกัดภายใน 1 สัปดาห์ เชื้อโรคจะเคลื่อนไปยังต่อมน้ำเหลืองที่ใกล้ที่สุด จะทำให้ต่อมน้ำเหลืองโตขนาด 1-10 ซม ลักษณะต่อมน้ำเหลืองจะบวม แดง กดเจ็บ (Bubo) ซึ่งอาจจะปวดมากจนขยับแขนหรือขาไม่ได้ โดยตำแหน่งที่เกิดมักจะเป็นบริเวณขาหนีบหรือรักแร้ อาการที่สำคัญ ได้แก่
  • ต่อมน้ำเหลืองที่ขาหนีบ รักแร้ คอ บวมโต กดเจ็บ แดง
  • ไข้สูง หนาวสั่น
  • ปวดศีรษะ
  • อ่อนเพลีย
  • ปวดกล้ามเนื้อ
  • Septicemic plague เป็นกาฬโรคชนิดที่เชื้อเข้ากระแสเลือด อาการที่สำคัญ ได้แก่
  • ไข้สูง หนาวสั่น
  • ปวดท้อง คลื่นไส้ และท้องเสีย
  • เลือดออกในปาก จมูก ก้น หรือใต้ผิวหนัง
  • เกิดภาวะช็อก (Shock)
  • มักจะมีอาการเนื้อตายเน่าดำ (Gangrene) อันเนื่องมาจากการขาดเลือด โดยเฉพาะบริเวณนิ้วมือ นิ้วเท้า และจมูก
• Pneumonic plague เป็นกาฬโรคชนิดที่พบได้น้อยที่สุด แต่รุนแรงที่สุด เกิดจากการสูดเอาเชื้อที่อยู่ในอากาศ อาจทำให้เสียชีวิตได้อย่างรวดเร็ว อาการที่สำคัญ ได้แก่
  • ไอ มีเสมหะเป็นเลือด
  • หายใจลำบาก เจ็บหน้าอก
  • ไข้สูง
  • คลื่นไส้ อาเจียน
  • อ่อนแรง

ทั้งนี้ Pneumonic plague มีการพัฒนาของโรคที่รวดเร็วมาก อาจทำให้ระบบหายใจล้มเหลวและเกิดภาวะช็อกภายใน 2 วันนับแต่ติดเชื้อ และหากไม่ได้รับการรักษาด้วยยาปฏิชีวนะภายใน 1 วัน นับแต่ปรากฏอาการครั้งแรก ก็อาจเสียชีวิตได้

แหล่งข้อมูล

1. Plague. [2014, December 18].
2. Plague. [2014, December 18].