การแพ้ยา (Drug allergy หรือ Drug hypersensitivity)

การแพ้ยา เป็นการตอบสนองผิดปกติของระบบภูมิคุ้มกันต้านทานโรคของร่างกายเมื่อได้ รับยา ส่งผลให้เมื่อได้รับยาด้วยวิธีต่างๆ เช่น การกินหรือฉีดยา จะเกิดอาการผิดปกติต่างๆขึ้น โดยระดับความรุนแรงของอาการ มีได้ตั้งแต่ในระดับน้อยๆไปจนถึงขั้นอันตรายถึงแก่ชีวิต (ตาย) กรณีแพ้ยาแบบน้อยๆไม่รุนแรงมาก อาการจะหายไปเองภายใน 1 - 2 วัน แต่ถ้าอาการแพ้มาก ควรต้องส่งคนไข้เข้ารับการรักษาในโรงพยาบาลอย่างฉุกเฉิน

การแพ้ยา แสดงออกได้หลายอาการ ที่พบบ่อยได้แก่

• อาการทางผิวหนัง เช่น มีอาการผื่นคันหรือลมพิษ อาจขึ้นทั่วตัว เฉพาะตำแหน่ง เป็นปื้น หรือเป็นจ้ำ
• อาการทางระบบหายใจ เช่น ไอ เจ็บแน่นหน้าอก หายใจลำบาก และ/หรือ หอบเหนื่อย
• อาการทางสมอง เช่น มีไข้สูง
• อาการทางระบบภูมิคุ้มกันต้านทานโรค ซึ่งมักจะเป็นการแพ้ที่รุนแรง โดยยาจะไปกระตุ้นระบบภูมิคุ้มกันต้านทานโรคของร่างกายให้ทำงานผิดปกติ อาการที่อาจเกิดขึ้นได้ เช่น ผื่นคัน และขยายลุกลามเป็นจ้ำ ลมพิษ หลอดลมตีบจนทำให้หายใจลำบาก อาจมีลักษณะบวมบริเวณริมฝีปาก ลิ้น ลำคอ เป็นตะคริวที่ช่องท้อง ความดันโลหิตต่ำ หมดสติ และเสียชีวิต (ตาย ) ถ้าไม่ได้รับการรักษาอย่างทันท่วงที

ดังนั้น เมื่อกินยาหรือใช้ยา ควรต้องสังเกตตนเองเสมอ ซึ่งเมื่อมีอาการผิดปกติต่างๆควรหยุดกินยานั้นๆ แล้วรีบปรึกษาแพทย์/เภสัชกรหรือไปโรงพยาบาล และต้องจำให้ได้ว่า แพ้ยาอะไร และต้องแจ้ง แพทย์ พยาบาล และเภสัชกรถึงการแพ้ยาเสมอ และต้องไม่กินยา/ใช้ยาชนิดนั้นๆอีก

Updated 2014, July 5